Zoeken
De stad Jena

Verrassend mooi Jena verdient een bezoek

Inhoudsopgave

Foto van Barbara Hilbers

Barbara Hilbers

Tussen de groene heuvels van Thüringen ligt de bruisende studentenstad Jena. De stad die bekend is van de wereldberoemde Carl Zeiss lenzen. Een ding zal je direct opvallen als in deze eeuwenoude stad aankomt, de futuristisch ogende wolkenkrabber Jen-Tower.

Jena is al sinds 1558 een universiteitsstad. De Friedrich-Schiller-Universität is genoemd naar de bekende dichter, die er doceerde. Waarschijnlijk ken je de naam van de stad ook door de Jenaplanscholen in ons land. Peter Petersen, de bedenker van dit systeem, kwam uit Jena. 

Bekijk ruim 40 hotels in Jena

Bestel treintickets naar Jena

Ontdek onze vakantiehuizen in het Thüringer Woud

Markt Jena
De stad heeft een gezellig centrum

Jena ontdekken

Als vakantiebestemming is Jena echter een stuk minder bekend en daar gaan wij iets aan doen! Want het is een heerlijke plek om naartoe te gaan: er is veel groen en het is er lekker compact. Bijna alles is op loopafstand.

Hier geniet je volop van cultuur, gezellige restaurants en terrassen en vooral van een prachtige natuur. Want dat is het leuke van Jena; binnen een kwartiertje sta je middenin de ongerepte natuur! In de nabije omgeving van de stad vind je twee fantastisch mooie langeafstandsfietspaden en vele mooie wandelroutes, zoals de Saale Horizontale, een wandelpad dat leidt over de schelpkalkstenen hellingen rond Jena. Ga even de stad uit en de hoogte in – zo snel gaat ontspanning!

En de Saale Horizontale verveelt nooit. Als je eenmaal onderweg bent, ontdek je altijd nieuwe mogelijkheden en fotoplekken. Of je nu een wandeling van een uur maakt of ee  wandeltocht van een hele dag! Na afloop van je wandeltocht ben je in korte tijd terug in het gezellige centrum en ga je weer op in de levendige sfeer.

Moderne stad

De historische binnenstad werd door luchtaanvallen en herbouwplannen van de communisten zo goed als weggevaagd. Maar er staan nog wel een paar historische panden en restanten van de oude stadsmuurtorens. Modern en oud gaan hier dus hand in hand, hoewel modern wel de overhand heeft. Zo zie je achter het historische stadhuis de glimmende, industriële Teleshop toren.

Kortom, ben je een natuurliefhebber en houd je van actief bezig zijn? Maar wil je toch ook een gezellige, bruisende sfeer om lekker uit eten te gaan en te genieten van historie en cultuur? Dan moet je in Jena zijn!

Bier, wijn en lakens

Om je wat meer van de stad te laten begrijpen, vertellen we je in het kort wat meer over de geschiedenis van Jena. Jena werd voor het eerst genoemd in een oorkonde uit de periode van 830-850. In 1230 werd Jena tot stad verheven door de heren van Lobdeburg, waarna er al snel een stadsmuur omheen werd gebouwd.

De rijke landbouwgrond zorgde voor welvaart en economische groei: er werd wede en hop verbouwd en er was een weelderige wijnbouw. Ook de bierbrouwerij en de lakenindustrie droegen bij aan de welvaart.

In 1523 begon de reformatie in Jena en tijdens de Boerenoorlog werden in 1525 twee kloosters vernietigd. De universiteit van Jena werd opgericht in het Dominicanenklooster nadat het keurvorstendom degradeerde tot een hertogdom. In 1672 werd het de hoofdstad van een zelfstandig vorstendom; Saksen-Jena. In 1692 verviel de stad aan de linie Saksen-Eisenach en in 1741 werd het deel van het hertogdom Saksen-Weimar-Eisenach. 

Jena
Napoleon versloeg de Pruisen bij de Slag om Jena. Deze veldslag wordt elke 5 jaar nagespeeld.

Jena als intellectueel centrum

Gedurende de achttiende eeuw ging het bergafwaarts met de economie door afname van wijnbouw, studentenaantallen en boekproductie. Onder hertog Carl August werd zij echter een belangrijk intellectueel centrum van Duitsland. Goethe, Schiller, de schilder Anselm Feuerbach, de taal- en letterkundigen August en Friedrich Schlegel, de filosofen Tieck, Fichte, Schelling, de theoloog Schleiermacher en Hegel en vele andere belangrijke personen woonden of verbleven er langere tijd. Zij hadden grote invloed op het ontstaan van de romantiek. Aan deze intellectuele bloeitijd kwam een abrupt einde in 1806, toen de Franse keizer Napoleon Bonaparte op 14 oktober in de Slag bij Jena Pruisen overwon.

Jena is dus ook beroemd om zijn optische instrumenten dankzij Carl Zeiss, die er in 1846 een werkplaats stichtte. Tijdens de twee wereldoorlogen had Jena veel te lijden. Na de Eerste Wereldoorlog werd het een deel van Thüringen. Na de opdeling van na de Tweede Wereldoorlog lag Jena in de DDR.

Landschap en ligging

Jena is een stadsdistrict in het oosten van Duitsland, gelegen aan de Saale in de deelstaat Thüringen en iets ten noordoosten van het Thüringer Woud. Het ligt in een weelderig groen, heuvelachtig gebied dat veel mogelijkheden biedt om de natuur te ontdekken.

Naast een van de oudste botanische tuinen van Duitsland nodigen ook de historische park complexen “Jenaer Paradies” en “Griessbachscher Garten” je uit tot rust en ontspanning. De 72 kilometer lange wandelroute ‘Horizontale’ die rondom Jena door een schilderachtig landschap loopt, is een bijzondere attractie voor wandelaars. 

Jena in Thuringen
De stad ligt verstopt tussen de heuvels van Thüringen

Wat is er te doen in Jena?

Wandel door het centrum van Jena en maak kennis met de rijke cultuur en historie van de stad. Bekende must-sees zijn natuurlijk het Ernst-Abbe plein en het gelijknamige monument. Schiller en Goethe zal je ook veel terugvinden in de stad: de grootheden hebben hier een monument en zelfs een tuinhuis.

Ook de Sintjanspoort of Johannestor is prominent aanwezig. Volgens bijgeloof moeten studenten er niet onderdoor lopen voor een examen… Maar het is een mooi historisch overblijfsel van de oude stadsmuur en -torens. ‘s Avond is het sfeervol verlicht en bruist het plein van gezelligheid.

Andere bezienswaardigheden in en om de stad zijn:

1. Botanischer Garten en Schillers Gartenhaus

De botanische tuin werd in 1586 aangelegd en herbergt inmiddels zo’n 12.000 planten uit alle klimaatzones. In het bijbehorende inspecteurshuis is een gedenkplaats voor Goethe, die zelf ook heeft meegewerkt aan de reorganisatie van de tuin. De botanische tuin hoort bij de universiteit van Jena en vormt een groene long in het midden van de stad. 

Het beroemde Dichterhaus van de Friedrich Schiller Universität Jena is een plaats van poëzie, reflectie, onderzoek, kennisoverdracht en cultuureducatie. Het bankje, waar hij vele gesprekken voerde met Goethe en vele anderen, staat nog steeds in de fraaie tuin.

Het tuinhuis, dat hij in 1797 in bezit kreeg, staat net buiten de stadsmuur. Zowel Schillers Gartenhaus als de Botanischer Garten zijn instellingen van de Friedrich Schiller Universität Jena. Ze bieden specifieke rondleidingen door het huis en de tuin, lezingen en kleine workshops.

2. Jen-Tower

De moderne Jen-toren steekt hoog boven de stad uit. Ga supersnel met de lift naar de top en geniet van een adembenemend mooi uitzicht over Jena en de wijde omgeving. Zeker de moeite waard! Bovendien is er bovenin de toren een hotel met restaurant gevestigd. Dat is mooi wakker worden op de 25e verdieping.

De toren mag er heel modern uitzien, hij is gebouwd ten tijde van de DDR. In 1969 begon de bouw. Inclusief de antenne op het dak is de toren 159 meter hoog. Slechts 25 gebouwen in Duitsland zijn hoger. In Oost-Duitsland is dit het hoogste gebouw.

Overnachten in de Jen-Tower

Jen-tower
Met een hoogte van 155 meter is de Jentower de 26e hoogste toren in Duitsland

3. Zeiss-Planetarium

Het Zeiss-Planetarium werd geopend in 1926 en is het oudste nog steeds werkende planetarium ter wereld. Het is een zogenaamd projectieplanetarium. De planeten en vaste sterren worden geprojecteerd op het binnenoppervlak van een grote, witte koepel. Dit heeft een prachtig, indrukwekkend effect en is een bijzondere ervaring om mee te maken. Verder zijn er diverse andere programma’s, zoals een schitterende film over het noorderlicht.

Planetarium in Jena
Ontdek de sterrenhemel in het Planetarium (Foto: JenaKultur/Christian Häcker)

4. Napoleonstein en Museum 1806

De Napoleonstein is een herdenkingspunt voor de Slag bij Jena. Hier behaalden Napoleon en zijn leger een doorslaggevende overwinning op het Pruisische leger van Frederik Willem III. Je kunt er op meerdere manieren naartoe wandelen. De wandeltocht is mooi, het uitzicht nog mooier en de geschiedenis indrukwekkend. 

Wil je meer weten over die veldslag? Ga dan naar het Museum 1806, gewijd aan de dubbele veldslag bij Jena en Auerstedt op 14 oktober 1806. Het was hier, in het zicht van het museum, dat de gedenkwaardige strijd tussen het Franse leger onder leiding van Napoleon en de geallieerde Pruisisch-Saksische troepen begon. De slag eindigde in een catastrofale nederlaag van de Pruisen. Nederlandstalige toelichting te verkrijgen.

5. Kerken

Als je het leuk vindt om kerken te bezoeken, dan kun je de koelte en serene rust opzoeken van de  Stadtkirche Sankt Michael. Dit is een laatgotische protestantse kerk waar Maarten Luther meerdere keren heeft gepredikt. De kerk is van buiten erg mooi om te zien, maar van binnen enigszins sober.

Ook de Schillerkirche uit de 14e  en 15e eeuw is mooi: hier trouwden in 1790 Friedrich Schiller en Charlotte von Lengefeld. Verder zijn er de katholieke kerk St. Johannes Baptist, deels uit de 9e eeuw en de Garnisonskirche of Friedenskirche, gebouwd tussen 1686 en 1693.

Stadtkirche Jena
Maarten Luther predikte meerdere keren in de Stadtkirche (foto: JenaKultur/Christian Häcker)

6. Johannesfriedhof

Oorspronkelijk was dit het kerkhof van de katholieke parochiekerk van St. Johannes de Doper die na de Reformatie een protestantse rouwkapel werd. Maar sinds 1806 is de St. Johannes de Doperkerk weer een rooms-katholieke kerk, omdat Napoleon Bonaparte het schonk aan de katholieke gemeenschap.

De kerk op het kerkhof zelf, de huidige Friedenskirche (Vredeskerk) is een protestants barok gebouw dat later, in 1743 werd toegekend aan de garnizoensgemeenschap, vandaar dat ze tot 1946 de naam Garnisonskirche droeg.

Een begraafplaats bezoeken is misschien niet het eerste waar je aan denkt als je op vakantie bent. Toch is deze begraafplaats zeer de moeite waard om te gaan bezichtigen. Het heeft een unieke flora en fauna in een besloten ruimte en is een oase van rust en groen in het midden van de stad.

De begraafplaats is eeuwenoud (werd al genoemd in een document van 1307) en valt sinds 1981 onder monumentenzorg. Het biedt eeuwige rustplaats aan meerdere grootheden, zoals Carl Zeiß, Johanna Schopenhauer of Caroline von Wohlzogen. Onder de bewaard gebleven graven zijn enkele uit de baroktijd met de typische tekens: schedel, zandloper, Magere Hein en vlinder.

Johannesfriedhof in Jena
De Johannesfriedhof is tegenwoordig meer een stadspark (foto: JenaKultur/Christopher Schmid)

7. Phyletisches Museum

Het Phyletisches Museum, opgericht door Ernst Haeckel, is een wereldwijd unieke instelling die zich niet in een woord laat omschrijven. Het is gevestigd in een prachtig, elegant gebouw en gewijd aan het illustreren van de ontwikkeling van het leven. Denk aan fylogenie (studie van de afstammingsgeschiedenis van een groep organismen) en de evolutietheorie.

Het museum viert ook de ontmoeting van kunst en natuur. De gevel van het Art Nouveau-gebouw, zelf een cultureel monument, is versierd met twee belangrijke termen die Haeckel in Jena bedacht: Ontogenie (ontwikkelingsfysiologie) en Phylogenie.

8. Südbad/Schleichersee

Een heerlijke plek om een dagje ‘strand’ te doen in een mooie omgeving. In de Schleichersee kun je zwemmen, watersporten, spelen en klimmen en meer. 

9. Stadsmuseum Jena

Het Stadtmuseum Jena is gevestigd in een fraai laatgotisch gebouw aan de noordkant van de markt. Het wordt ook wel “Göhre” genoemd, naar Paul Göhre. Hij verwierf het huis in 1883 en runde hier een wijnhandel en een wijnrestaurant.

Sinds 1988 zijn tentoonstellingen over de geschiedenis van Jena te zien in het oude gedeelte van de “Göhre”. Met zijn waardevolle regionale, historische bezittingen is het een fantastische plek om meer over de lokale geschiedenis te weten te komen.

10. Bismarck Forstturm 

Deze mooie toren staat op een van de heuvels rond Jena en is goed te combineren met een wandeling in de omgeving. De toren is van de buitenkant mooi om te zien en nog mooier wordt het als je een paar treden kunt beklimmen, want dan wordt je beloond met een geweldig uitzicht! Houd er rekening mee dat de toren niet altijd open is voor bezoek. 

11. Burgruïne Lobdeburg

Een andere mooie wandeling door de heuvels rond de stad leidt je naar de Lobdeburg; een kasteelruïne tussen Lobeda en Drackendorf, wijken van Jena. De Lobdeburg werd voor het eerst vermeld in 1166.

Het kasteel werd hoogstwaarschijnlijk gebouwd door de heren van Auhausen, die door de keizer werden aangesteld als ministers en die het kasteel vernoemden naar het dorp Lobeda. Kort daarna noemde de tak van de hier wonende familie zich “Von Lobedeburg”. In 2018 en 2019 werd het kasteel gerestaureerd en er werd een platform voor bezichtiging gecreëerd in de woontoren van het kasteel. 

Burgruine Lobdeburg bij Jena
Maak een wandeling naar de Burgruine Lobdeburg

12. Das Romantikerhaus

In het voormalige huis van de filosoof Fichte is nu een museum van de vroege romantiek gevestigd, Das Romantikerhaus. Het is een klein, maar erg leuk museum dat je meeneemt naar die tijd. Het is ingericht met veel aandacht voor detail en bevat prachtige bijpassende interactieve mogelijkheden.

13. Wandel de SaaleHorizontale wandelroute

Hij is ruim 90 kilometer lang, opgesplitst in 9 etappes en in 2023 verkozen tot mooiste wandelroute van Duitsland, wandelroute SaaleHorizontale. Je loopt door het prachtige glooiende landschap rondom Jena. De route gaat door dorpjes, langs burchten en ruïnes, over heuvels en door de vallei van de rivier de Saale. Onderweg word je getrakteerd op talloze mooie uitzichten, bijzondere planten en heel veel schitterende natuur.

De eerste etappe start in de stad Jena. Na vier dagen wandelen, met tussenstops in Ziegenhain, Beutnitz en Dornburg, eindig je op Carl-Zeiß-Platz in Jena. Deze wandelroute is in 2023 genomineerd voor de titel mooiste wandelroute van Duitsland.

Vind hotels voor onderweg

Wandelroute SaaleHorizontale
Wandelroute SaaleHorizontale ligt rondom de stad en wordt gezien als een van de mooiste routes in Duitsland (foto: JenaKultur/Christian Häcker)

Ontdek Jena zelf

Zoals je ziet is Jena een unieke vakantiebestemming waar je heerlijk kunt wandelen, fietsen en van de natuur genieten. Daarbij zijn er genoeg mooie historische bezienswaardigheden, een gezellige binnenstad en voldoende horeca voor een avondje uit, middag op een terrasje of om de inwendige mens uitgebreid te verwennen! Kortom, ons advies luidt: kom het zelf ontdekken!

Een bezoek aan Jena kun je heel goed combineren met een bezoek aan klassieke steden als Weimar en Erfurt. Weimar ligt op slechts twintig minuten rijden. Vanuit Jena rij je driekwartier met de auto en je bent in Erfurt.

Ook de prachtige stad Leipzig is vanuit Jena goed te bereizen. Deze stad ligt op ongeveer 100 kilometer afstand.

Weimar
De historische stad Weimar ligt op slechts 20 minuten afstand van Jena

Overnachten in Jena

Jena ligt op ongeveer zes uur rijden vanaf Utrech, midden in het prachtige Thüringen. Wil je in stijl overnachten in de stad? Dan kies je natuurlijk voor het Scala Turm hotel, dat gevestigd is in de wolkenkrabber. Vanaf de bovenste verdiepingen heb je een adembenemend uitzicht over de stad!

Daarnaast vind je in de stad verschillende andere hotels. Via onze site vind je het uitgebreidste aanbod aan hotels in de stad.

Scala Turm Hotel

Ontdek alle hotels in Jena

Vakantiehuis in Thüringen

Vertoef je liever in de natuur? Dan gaat er weinig boven een vakantiehuis. Bij Oost-Europa Vakanties vind je meer dan 40.000 vakantiewoningen in verschillende landen. Zo bieden wij onder meer ruim 15 vakantiewoningen in het Thüringer Woud, dat even ten zuidwesten van de Jena ligt.

Ontdek onze vakantiewoningen in het Thüringer Woud


Dit artikel bevat affiliate links. Mocht je beslissen om iets te boeken op de website van een van onze partners, dan ontvangen wij een kleine vergoeding. Daar merk je helemaal niets van en je betaalt geen cent extra. Op deze manier kunnen wij gratis en zonder reclame-uitingen tips blijven geven over de mooiste en interessantste plekken in Oost-Europa.

Meer vakanties

Inspiratie

Het is een van de indrukwekkendste bouwwerken in Montenegro: het Ostrog Klooster. Ontdek hier alle informatie over het klooster.
Van het paleis van Koning Nikola tot het prachtige Meer van Slansko. Ontdek hier de mooiste plekken in het Montenegrijnse Nikšić en omgeving.