Het schitterende historische centrum van Vilnius is net een labyrint, er omheen vind je veel parken en pleinen. Welkom in de hoofdstad van Litouwen. Een plek waar ook liefhebbers van street art en vegetarisch eten zich thuis voelen. Een plaats die door het massatoerisme nog niet ontdekt is.
Keitjes en kleine steentjes als straat, mooie kleurrijke barrokke gebouwen aan de zijkant. Voor een relatief kleine hoofdstad, ruim 500.000 inwoners, heeft Vilnius een grote historische binnenstad. Meer dan 1.200 middeleeuwse panden staan er nog. Het ene moment sta je bij het prachtig gerestaureerde Paleis van de Groothertogen, dan alweer bij de kathedraal of de oudste universiteit van de Baltische Staten. Vilnius is de perfecte plek voor een stedentrip.
En dat zeg ik niet alleen vanwege de vele toffe bezienswaardigheden, ook de restaurantjes en het nachtleven zijn goed in deze studentenstad. Wij zetten alle hoogtepunten voor je op een rij.
De legende van Vilnius
Het is aan het eind van de 13e of aan het begin van de 14e eeuw als groothertog Gediminas, heerser van het Grootvorstendom Litouwen, aan het jagen is waar nu Vilnius ligt. Als hij ’s nachts moe in slaap valt, droomt de man over een grote ijzeren wolf op een heuvel.
Een priester legt hem de volgende dag uit dat de droom een soort van openbaring is. De ijzeren wolf staat voor een kasteel en een stad die voor Gediminas wordt opgericht. Dit zou de hoofdstad van de Litouwse landen worden. De groothertog luistert en zoals de goden willen, laat hij de stad bouwen: Vilnius.
Bezienswaardigheden in Vilnius
De heuvel, waarop Gediminas de ijzeren wolf zag, bestaat echt. Tegenwoordig staat er een oude toren op. Vanaf de heuvel heb je bovendien een goed uitzicht over de stad en alle bezienswaardigheden. Maar daarover later meer.
Kathedraal op het Cathedral Square
Vilnius telt vele pleinen. Maar het mooiste plein is zonder twijfel Cathedral Square. Pompeus staat hij daar, de klokkentoren van de kathedraal van Vilnius. Enkele meters verderop, hagelwit, staat de kathedraal zelf. Wat een indrukwekkend bouwwerk. In december is op dit plein de kerstmarkt van Vilnius, die bekend staat als een van de leukste kerstmarkten in Oost-Europa.
Van binnen is de kathedraal net zo wit, maar ook mooi aangekleed. Portretten van heiligen hangen aan de pilaren. Het plafond is geweldig versierd. Leuk om even binnen te kijken. De toren kun je trouwens beklimmen.
Paleis van de groothertogen van Litouwen
Enigszins verstopt achter de kathedraal, ligt het Paleis van de groothertogen van Litouwen. Het bouwwerk ziet er klassiek uit, maar is tussen 2002 en 2018 op deze plek gebouwd. En dat is niet zo maar. Tot het jaar 1801 stond dit paleis al op deze plek, maar werd destijds afgebroken. Met Litouwen als onderdeel van het Groot-Russische Rijk, had het paleis voor de Russen geen nut.
In het paleis vind je tegenwoordig een historisch en archeologisch museum. Ook kun je hier de oude funderingen nog zien.
Kerken in Vilnius
Vilnius puilt uit van de kerken. Natuurlijk heb je de Rooms-Katholieke Kathedraal, maar er zijn nog veel meer kerken. De een nog spectaculairder dan de ander. De opvallendste is de Sint Anna kerk. Deze kerk is opgetrokken uit rood baksteen. Heel indrukwekkend.
Een andere prachtige kerk van de buitenkant is de Kerk van St. Casimir, met zijn grote ronde toren in het midden. In de Dominicaanse kerk van de Heilige Geest tref je een kerker aan en er liggen 2.000 gemummificeerde lijken. Deze kerk is niet altijd een kerk geweest, hij heeft ook een tijd gediend als gevangenis.
De kleurrijkste kerk van binnen is waarschijnlijk de Orthodoxe Kerk van de Heilige Geest. Vergis je niet in de Katholieke versie hiervan.
Gediminas toren
De Gedeminas toren is, samen met de televisietoren (daarover later meer), het beste uitzichtpunt over Vilnius. Dit was de plek waar groothertog Gediminas een ijzeren wolf zag staan en waar hij een kasteel liet bouwen. In 1323 wordt er voor het eerst over geschreven. Dan is het nog een houten versterking. Honderd jaar later is het een stenen kasteel.
Tegenwoordig is de toren er nog van over. In het bouwwerk vindt je een museum over de onafhankelijkheidsbeweging die Litouwen in 1990 onafhankelijk maakte van de Sovjet Unie. Je kunt het museum lopend of met een soort van lift bereiken.
Universiteit van Vilnius
De Universiteit van Vilnius is niet alleen de oudste universiteit van de Baltische Staten, het bestaat vooral ook uit schitterende gebouwen. 16 stuks maar liefst en er zijn 13 pleintjes. Het is een wandeling door de geschiedenis. Elk deel van het gebouw heeft zijn eigen stijl. Van klassiek tot Gotisch en van barok tot renaissance.
De geschiedenis gaat terug tot het jaar 1570, als de Jezuïeten hier een bibliotheek oprichten. Negen jaar later wordt het officieel een universiteit. Tegenwoordig studeren zo’n 20.000 studenten in de prachtige gebouwen van deze gerenommeerde universiteit. Wil je de bouwwerken niet alleen van buiten bekijken? Je kunt ook een rondleiding door het de universiteit volgen.
Bernadine Sodas park
Vilnius is een heel groene stad. Overal in en rondom de oude stad vind je parkjes. De mooiste is het Bernadine Sodas. Geniet van het weer tussen de lokale bevolking, die hier ook graag naartoe gaat. Het park is prachtig aangekleed. In De lente en zomer kleurt het in alle kleuren van de regenboog, dankzij de vele planten.
Elke avond van 9 tot 10 uur wordt de grootste fontein in het park spectaculair verlicht en is er een lichtshow. Voor de kinderen is er in het park een mooie speeltuin en een draaimolen. Genoeg amusement om zelf even te ontspannen, terwijl je kinderen lol hebben.
KGB museum
Angstaanjagend. Zo kun je het voormalige KGB hoofdkwartier aan de westzijde van het centrum van Vilnius het best omschrijven. Tijdens de bezetting door de Sovjet Unie, werkte van hieruit de gevreesde geheime dienst KGB. Tegenwoordig is in het pand het Museum voor Genocide Slachtoffers gevestigd, maar in de volksmond wordt het het KGB museum genoemd.
Martelkamers, isoleercellen en zelfs een ruimte waar politieke tegenstanders werden geëxecuteerd. Grote delen van de het KGB gebouw zijn nog in tact. Inclusief de kelders, waar tegenstanders ook werden gemarteld.
Die indrukwekkende ruimtes mag je bezoeken. Gegarandeerd doe je dit met kippenvel op de armen. Maar ook het museum in de rest van het gebouw is indrukwekkend. Hier laten ze zien hoe het leven onder de nazi- en de Sovjetbezetting was en hoe de Litouwers zich hier tegen verzetten. Een absolute must see!
Holocaust museum
Een ander indrukwekkend museum in Vilnius is het Holocaust museum aan de Pamėnkalnio g. 12. In The Green House, zoals het ook wel wordt genoemd, wordt een heftig beeld gegeven van de vernietiging van het Joodse volk in de stad. Het museum is niet groot, maar enorm indrukwekkend.
Vilnius werd door Joden gezien als het Jeruzalem van Litouwen. In 1897 is bijna 40 procent van de bevolking joods. Wanneer de nazi’s de stad in 1941 veroveren, start een enorme genocide. 95 procent van de joodse bevolking wordt vermoord. Zo’n 70.000 mannen, vrouwen en kinderen worden in de bossen rond de Litouwse hoofdstad doodgeschoten.
Dankzij de Nederlandse plaatsvervangend consul Jan Zwartendijk weten 2.300 joden aan vervolging te ontkomen. Hij geeft hen een visa voor Curaçao en Suriname. Dankzij zijn daden wordt Zwartendijk ook wel de Engel van Litouwen genoemd.
Vrijstaat Užupis
Hou je van street art, ben je en beetje alternatief of vooral heel erg nieuwsgierig? Dan mag een bezoek aan de wijk Užupis niet ontbreken tijdens je bezoek aan Vilnius. Begin jaren 90 was dit de armste wijk van de stad. Maar daar is niets meer van te merken. Kunstenaars en hipsters hebben de straten omgetoverd tot een paradijs.
Sterker nog, de bewoners hebben de wijk uitgeroepen tot een eigen republiek met een eigen grensbord en een eigen grondwet. Hierin staan de geboden waarop de vrijstaat is gebaseerd. De street art op de muren van de panden is prachtig, de sfeer is er relaxt.
Televisietoren
Vanaf de Gediminas toren heb je een geweldig uitzicht over Riga, op de TV-toren kun je de stad van nog veel hoger bekijken. Op 160 meter hoogte is café Paukščių takas gevestigd, dat in een 45 minuten tijd langzaam ronddraait. Ontdek hoe je conditie is op de 917 treden tellende trap, of neem de lift naar boven.
Is de televisietoren van Vilnius mooi? Nou nee, maar het uitzicht maakt veel goed. Bovendien heeft zich hier een belangrijk stuk geschiedenis afgespeeld. Tijdens de onafhankelijkheidsstrijd in januari 1991 komen 14 burgers om het leven, als het Rode Leger de toren probeert te heroveren. Nog eens ruim 700 burgers raken gewond. In toren is over de onafhankelijkheidsstrijd een klein museum.
Tymo Turgus markt
De Tymo Turgus markt, aan de oostijzde van het centrum, is de plek waar inwoners van Vilnius hun groenten en fruit inkomen. Groentes, fruit, jam, brood, koekjes en eigenlijk alles wat je op een boerenmarkt tegenkomt. Dit is een heerlijke plek om te struinen en te proeven wat Litouwers zoal eten.
De markt is op dinsdag geopend van 16.00 tot 20.00 uur en op donderdag van 10.00 tot 15.30 uur.
Trakai en het kasteel van Trakai
Op 30 kilometer afstand van Vilnius ligt het stadje Trakai met het beroemde kasteel van Trakai. Dit is een schitterend merengebied met vele eilandjes. Op een van die eilandjes ligt het kasteel van Trakai, een opvallende rode burcht.
De geschiedenis gaat terug tot in de 14 eeuw, als het kasteel gebouwd wordt. Trakai is zelfs even hoofdstad van het vorstendom Litouwen. Het stadje met zijn 4.500 inwoners is daardoor ook echt bijzonder om doorheen te wandelen. Of stap op een boot en laat je door het merengebied varen.
Trakai is het eenvoudigste om per trein te bereiken. Een ritje van 34 minuten kost nog geen 2 euro.
Lekker eten in Vilnius
Vilnius is een stad van hipsters. Maar eigenlijk merk je daar niet zoveel van. Hoewel, wanneer je kijkt naar de restaurantjes in de stad, dan valt het op dat er een groot aantal vegetarische en veganistische restaurants aanwezig zijn. Maar ook voor mensen die houden van een lekker stukje vlees, die zijn hier helemaal op de juiste plek.
Eigenlijk maakt de stad sinds enkele jaren een culinaire revolutie door. Het ene na het andere goede restaurant is geopend. En de prijzen zijn er over het algemeen aantrekkelijker dan in eigen land.
Fantastisch, maar prijzig: Amandus
Wil je je eens culinair in de watten laten leggen? Dan is restaurant Amandus een geweldige plek en kies voor het tasting menu. De 8 gangen zijn allemaal een explosie van smaken. De creativiteit spat eraf. Magnifiek!
Luxe en betaalbaar: Trinity
Bij restaurant Trinity weten ze wat eten is. Alles vers bereid en prachtig opgemaakt. De smaken zijn heerlijk en de prijs scherp. En dan hebben we het nog niet over het prachtige pand met zijn middeleeuwse gewelven gehad. Aanrader!
Lokaal en voordelig genieten in Snekutis
Picknicktafels, weinig poespas en goede lokale gerechten. Dat kun je bij restaurant Snekutis verwachten, op een halve kilometer van het historische centrum. Je krijgt een goed gevuld bord met een goed stuk vlees of lokale gerechten. Daarnaast heeft dit bierhuis ook een groot aanbod met lokale bieren.
Uitgaan in Vilnius
In een stad met 20.000 studenten mag je een goed nachtleven verwachten. Je zult zeker op donderdag-, vrijdag- en zaterdagnacht niet teleurgesteld raken rond de Vokieciu gatve. Hier vind je vele barretjes, maar ook discotheken.
Populaire plekken zijn Salento DiscoPub, Pabo Latino, Exit Vilnius en Cocainn. Zorg dat je netjes gekleed bent, anders word je in veel uitgaansgelegenheden niet toegelaten.
Overnachten in Vilnius
Vilnius telt vele hotels en appartementen, voor elke portemonnee. Zoek je iets voordeligs? Dan raden wij het Urbihop hotel aan. Wil je jezelf eens lekker in de watten laten leggen? 5 sterren hotel Pacai is het beste wat je kan overkomen.
Trivago heeft de beste hotelaanbiedingen voor jou op een rij gezet.
Goedkoop vliegen naar Vilnius
De reis naar Vilnius hoeft niet duur te zijn. Boek voordelig jouw ticket van Amsterdam naar de Litouwse hoofdstad op Kayak.nl.
Natuurhuisjes in Litouwen
Vliegtickets naar Vilnius
Complete rondreis door de Baltische Staten
Activiteiten in Vilnius
Dit artikel bevat affiliate links. Mocht je beslissen om iets te boeken op de website van een van onze partners, dan ontvangen wij een kleine vergoeding. Daar merk je helemaal niets van en je betaalt geen cent extra. Op deze manier kunnen wij gratis en zonder reclame-uitingen tips blijven geven over de mooiste en interessantste plekken in Oost-Europa.
