Vrijdagochtend, het Luzhniki stadion in Moskou. De heilige graal van de Russische hoofdstad op sportgebied. Statig staat het stadion daar. Twee Russen met mitrailleurs – militaire politie? – houden ons tegen. Verderop staan er nog veel meer. Wat ze zeggen, geen idee. Maar de boodschap is duidelijk. Een bezoek aan het stadion, of een foto van dichtbij, zit er niet in. Tenminste, dat denken ze…
Het Luzhniki stadion is het imposante stadion in Moskou. De plek waar in 1980 de Olympische Spelen werden gehouden. Het Russisch nationale elftal speelt er zijn thuiswedstrijden, jarenlang was het de thuishaven van Spartak Moskou, de Champions League finale werd er in 2008 gehouden en in 2013 het WK atletiek.
Maar het is ook de plek van een stadionramp, waar de voetballers van HFC Haarlem onbewust getuige van waren. Hier ligt zoveel geschiedenis, als groot sportfan moet je er ooit hebben rondgekeken.
Groundhoppen in het Luzhniki stadion
De Johan Cruijff Arena, De Kuip, het SIgnal Iduna Park in Dortmund of Camp Nou. Over de hele wereld kun je stadions bekijken. Sterker nog, al die grote stadions hebben een museum en je koopt een kaartje en je mag binnen kijken. Nee, groundhoppers zijn Kasper en ik niet. Maar zijn we in een buitenlandse stad, dan kunnen we het niet laten om een stadion te bekijken. Of beter nog, een voetbalwedstrijd te bezoeken.
Het Luzhniki stadion staat hoog op onze verlanglijst. Vanaf een afstand hebben we het stadion al een paar keer zien liggen. Helaas, wedstrijden worden er niet gespeeld. Dan maar kijken of we naar binnen kunnen.
We pakken de rode lijn in de metro en stappen uit op Station Sportivnaya. Dat klinkt al goed. Als we uitstappen is het eerst goed om je heen kijken. Het is een en al marmer wat hier blinkt. Maar daar zijn we niet voor gekomen. Wij moeten naar het stadion.
Vlieg voordelig vanuit Amsterdam naar Moskou
Luzhniki stadionramp
Ooit in 1982, moeten de enkele fans van HFC Haarlem hier ook zijn uitgestapt. Op weg naar het Luzhniki stadion, waar hun club in de Europa Cup tegen Spartak Moskou speelt. In ijskoud Moskou staan de Haarlemmers vlak voor tijd met 1-0 achter, als een deel van het Russische publiek het stadion verlaat. Als Spartak vervolgens 2-0 maakt, draaien de supporters om en willen de tribune weer op. Het draait uit op een catastrofe.
Op de spekgladde trappen gaan vele fans onderuit. Er breekt paniek uit. Iedereen valt over elkaar heen. Mensen raken in de verdrukking. Volgens de officiële cijfers worden sterven die avond 66 mensen op de trappen van het Luzhniki. Maar er bestaan ook mensen die zeggen dat het er ruim 340 zijn. We zullen het nooit weten. Bizar genoeg krijgen de spelers en supporters van HFC Haarlem er ook niets van mee. Zij horen pas 7 jaar later van de ramp.
Ons hou je niet tegen
Met die mannen met mitrailleurs voor ons, lijkt het erop dat wij de trappen niet eens halen. Hallo, daarvoor zijn we hier niet gekomen? In de paar woorden Russisch die we spreken, proberen we de mannen op andere gedachten te brengen. We willen alleen maar een foto maken. Nou, dat gaat mooi niet door. Maar zo’n immens groot stadion, daar moet toch een veiligheidslek zijn?
Natuurlijk zijn we niet voor een gat te vangen. We struinen rond het stadion, op zoek naar een plek waar we dichterbij kunnen komen. Aan de linkerzijde staan we na enkele honderden meters ineens naast een atletiekbaan. Verschillende sporters zijn hier met hun trainers aan het trainen. Leuk om even te kijken, maar het is surrogaat. We komen voor het stadion.
Als we richting het Luzhniki stadion lopen, zien we ineens dat we de eerste rijen met bewakers zijn gepasseerd. We naderen ons doel. We nemen een paar foto’s en lopen naar de laatste hindernis, een poort met enkele mensen daarbij.
Overnachten vanaf 7 euro in Moskou
Geboycotte Olympische Spelen van 1980
De toewijzing van Olympische Spelen van 1980 gaat tussen twee steden. Los Angeles en Moskou. Uiteindelijk zijn het de Russen die aan het langste eind trekken. Het communistische Moskou mag de Spelen organiseren. Ideaal voor wat goede PR over het communisme. Is het Rode Gevaar echt zo’n gevaar?
Maar de Sovjet Unie snijdt zich een klein jaar voor de Spelen in de vingers door Afghanistan binnen te vallen. De Verenigde Staten en verschillende andere landen boycotten daarom de Spelen. Slechts 80 landen doen er uiteindelijk mee. Nederland is wel aanwezig. Een groot succes is het niet. Marathonloper Gerard Nijboer is het meest succesvol met een zilveren medaille. Daarnaast wint judoka Henk Numan brons, net als de zwemsters van de estafetteploeg.
De bar van het Luzhniki stadion
Weinig doet aan de buitenkant herinneren aan de Olympische Spelen in het Luzhniki stadion. Nu we zo dichtbij zijn, willen we ook graag naar binnen. Er lijkt een conferentie in het stadion gaande te zijn, met allemaal vrouwen en kinderen. Bij een zijpoort van het stadion stuiten we op een hek. De man bij het hek lijkt ons ter wille te zijn maar twijfelt. Binnen een paar foto’s maken, hij heeft er persoonlijk geen probleem mee. Maar bevel is bevel. Door het dek heen fotograferen is geen probleem.
Licht teleurgesteld lopen we verder. Van dichtbij is het stadion nog imposanter. 100 meter verderop staat weer een als militair geklede man de wacht te houden onder een bordje BAR. Een goed glas bier lonkt. Warempel, we worden doorgelaten.
Boksers met platgeslagen neuzen
De bar houdt het midden tussen een sportcafé en een kantine. De muren hangen vol met sportfoto’s, het meubilair bestaat uit oude stoelen en goedkope tafels. Aan de bar zitten een paar grote kerels met platgeslagen neuzen. Ze kijken naar een bokswedstrijd op tv. Collega’s zo vermoeden wij.
Het bier smaakt er in ieder geval goed. Na twee grote glazen hebben we het er wel bekeken. Bijzonder gezellig is het er niet. We hebben ons plan aangepast. Een blik binnenin Luzhniki gaat hem niet worden, we gaan wel naar het stadion van FK Moskou.
De verbouwing van het Luzhniki stadion:
Luzhniki open u
Wanneer we de bar uitlopen, komen we in een halletje met 4 deuren. Een voor het kroegje, die anderen zijn vaag. De eerste 2 zitten dicht. Hier houdt het verhaal op. Maar die derde geeft mee. Voor we het weten lopen we door de ingewanden van het Luzhniki stadion. Het is er donker en kil. Met een chagrijnige blik alsof we Russen zijn, zetten we de pas erin, mensen passerend alsof we hier thuishoren.
Ineens is er licht te zien en horen we opgewonden stemmen van kinderen. Als we de hal uitlopen, stappen, staan we ineens op de atletiekbaan, midden in het stadion. Een hoek is gevuld met zeker 10.000 moeders, kinderen en een enkele baboeshka. Maar dat is niet waarvoor we zijn gekomen. We staan in het Luzhniki stadion.
Luzhniki stadion: groot en indrukwekkend
Dit is de plek waar Manchester United het in 2008 opnam in de finale van de Champions League tegen Chelsea. Wat een arena. De tribunes rondom die langzaam omhoog lopen. De vaal gekleurde stoeltjes, die zo kenmerkend zijn voor Russische stadions. De atletiekbaan, ik vind het indrukwekkend. Maar het mooist is voor mij de dakconstructie.
Het dak bestaat uit houten gebinten. In het midden is het open. Aan de rand hangt de stadion verlichting. Maar die houten gebinten, geweldig. Allemaal zijn ze gebogen. Wanneer je beneden staat, lijken het haast luciferhoutjes, zo dun. Maar al tientallen jaren houden ze het dak. Wat een bouwwerk.
Winnen in het Luzhniki
Rondlopen door het stadion is er niet bij. Daarvoor lopen er teveel beveiligers rond. En op de een of andere manier worden we door hen vreemd aangekeken. Alsof we hier niet horen te zijn. Diep onder de indruk besluiten we na een kwartier te vertrekken. Natuurlijk, gewoon door de normale ingang. We groeten de verbouwereerde man bij de deur, die ons eerder niet binnen durfde te laten.
Voor het stadion maken we nog een foto. Dan passeren we de met mitrailleurs behangen politieagenten – of zijn het militairen – en wandelen terug naar de metro. Net zoals al die voetbalsupporters ook deden na de finale van het WK voetbal in 2018.
Van binnen voelen we een feestvreugde. Hoewel we geen doelpunt gezien hebben, voelt het zoals na een overwinning. Alleen waren we geen supporters, maar in dit geval zelf de overwinnaars. Net als Frankrijk, dat hier in 2018 het WK won, of het Manchester United dat hier in 2008 de cup met de grote oren omhoog mocht houden.
Luzhniki stadion bezoeken
Wil jij het Luzhniki stadion bezoeken? Wekelijks zijn er sportwedstrijden evenementen. Kijk voor meer informatie op de site van het stadion.
Is het verstandig om op deze manier een stadion binnen te komen? Ik weet het niet, zeker in Rusland niet. Zo flexibel zijn ze hier niet. Maar als het goed gaat, dan pakken ze je nooit meer deze beleving af.
Overnachten in Moskou
Wil je naar Moskou? Deze miljoenen stad telt honderden hotels en appartementen. Vind de voordeligste vliegtickets via onze website en ontdek de beste en voordeligste hotels in de stad. Houd er rekening mee dat je wel een visum voor Rusland moet regelen voor je op reis gaat.
Wil je vlakbij het Kremlin overnachten, pal naast het Rode Plein? Dan is het Royal Hotel de perfecte plek voor jou. Zoek je een goedkoop 4 sterren hotel, maar vind je het niet erg dat het iets verder van het centrum is verwijderd? In het Izmailovo Alfa Hotel vind je alles voor een comfortabele vakantie.
Ben je toch in Moskou? Bezoek dan ook zeker het Mausoleum van Lenin op het Rode Plein.
** Ons bezoek aan het Luzhniki Stadion vond plaats in 2006. In de jaren erna is er het een en ander veranderd in het stadion.
Dit artikel bevat affiliate links. Mocht je beslissen om iets te boeken op de website van een van onze partners, dan ontvangen wij een kleine vergoeding. Daar merk je helemaal niets van en je betaalt geen cent extra. Op deze manier kunnen wij gratis en zonder reclame-uitingen tips blijven geven over de mooiste en interessantste plekken in Oost-Europa.
