Enorme sparren- en beukenbossen bedekken de heuvels, afgewisseld met groene valleien. Een beekje stroomt door het landschap. Het IJzergebergte op de grens van Tsjechië en Polen is onaangetast. Wandel de bossen in, ontdek de rotspartijen, de valleien en voel je heel klein in dit schitterende woud. Nieuwsgierig wat er allemaal te doen is? Ontdek het hier.
Het noorden van Tsjechië is een lappendeken aan verschillende gebergtes. In het noordwesten, op de grens met het voormalige Oost-Duitsland ligt het Ertsgebergte. Dit gaat over in het Lausitzergebergte en het IJzergebergte, ten noorden van Liberec en Jablonec nad Nisou. Het volgende gebergte is het bekende Reuzengebergte.
’s Zomers is het IJzergebergte in de regio Noord-Bohemen een prachtige plek om uren te wandelen of te fietsen. Maar vergeet ook zeker niet om de historische steden Jablonec en Liberec te bezoeken, of maak een uitstapje naar het Reuzengebergte. Ga je op wintersport naar Tsjechië en ben je een beginnende skiër? In het IJzergebergte vind je verschillende skipistes in het Skiarena Jizerky.
Ontdek onze vakantiehuizen in het IJzergebergte
Verliefd op het IJzergebergte
Als 12-jarige jongen mag ik midden jaren ‘90 met een vriend en zijn familie mee op vakantie naar het noorden van Tsjechië. De Jested, de hoogste berg bij Liberec met daarop een televisietoren in de vorm van een ruimtestation, intrigeert me. Maar vooral het wandelen in de bergen, het klimmen op rotsen en het ontdekken van bergbeekjes maken me verliefd op de regio.
Twee jaar later neem ik mijn ouders mee. In 2022 keer ik dankzij Visit Czechia terug in het IJzergebergte. Die betovering van 25 jaar eerder is niet veranderd. Sterker nog, ik doe geweldige nieuwe ontdekkingen. Wil je die ontdekkingen zelf ontdekken? Ontdek ze in dit artikel.
Wat is het IJzergebergte?
Het IJzergebergte heet in het Tsjechisch Jizerské Hory. Het bestaat grotendeels uit graniet, maar je vind er ook plekken met basalt. Dit is de regio waar de rivier de Grote Jizera ontspringt op de Smrk, met een hoogte van 1.124 meter de op een na hoogste top in het gebergte. Deze 160 kilometer lange rivier stroomt naar Lázně Toušeň, in de buurt van Praag. Daar stroomt hij in de Elbe.
De mooiste bezienswaardigheden in het IJzergebergte
Ga je op vakantie naar het IJzergebergte? Natuurlijk kun je urenlang gaan wandelen in de bossen en dat is ook echt een aanrader. Maar er is veel meer te doen in deze regio. Kastelen, mooie steden en ontdek ook zeker de geschiedenis van de glasindustrie hier.
1. Beklim de hoogste pieken
Een gebergte draait om bergen en bergtoppen en die vragen erom om ontdekt te worden! In het IJzergebergte zijn deze pieken iets lager dan in het Reuzengebergte, maar nog steeds ruim boven de 1.000 meter.
De hoogste is de 1.127 meter hoge Wysoka Kopa, aan de Poolse zijde van de grens. Nummer 2 is de Smrk in Tsjechië met 1.124 meter. Overigens vind je hier een honderden jaren oude grenssteen. Ooit markeerde die de grens tussen Opper-Lausitz, Silezië en Bohemen. Later werd het het drielandenpunt van Saksen, Pruisen en Oostenrijk.
Andere hoge toppen zijn de Jizera (1.122 meter), Stog Izerski (1.107 meter) en de Smedavska Hora (1084 meter). Ik vind het heerlijk om urenlang te wandelen. Eerst naar boven, beloond worden met een prachtig uitzicht om daarna via andere route weer naar beneden te gaan. Onderweg is het puur genieten van de bossen, de rotsen en misschien wel dat ene kleine riviertje dat naar beneden stroomt.
2. Mooiste wandelroutes
Tsjechen houden van wandelen. Je vindt vele goed aangelegde en duidelijk bewegwijzerde wandelroutes. Onderweg kom je door donkere bossen, langs kleine meertjes en riviertjes.
Een van de mooiste wandelroutes is die naar de Frýdlant Cimbuří, een bergtop ten noordwesten van Liberec. De wandeling begint in Bílý Potok, gaat door bossen en je komt onderweg langs de mooiste watervallen in het ruige riviertje Cerny Potok. De klim is stevig, maar bovenop Frýdlant Cimbuří word je op een prachtig uitzicht getrakteerd. Het groene dal en de beboste heuvels die door de zon worden verlicht, dit is wandelen op zijn mooist.
Een ander prachtig gebied om te wandelen is rond Bukovec. Dit dorp ligt ruim 800 meter hoog en wordt omringd door veenmeertjes. Onderweg kijk je uit over mooie groene valleien. Onze ervaring? Dit is echt de moeite waard!
3. Oerbeukenbossen
De meeste bergen in het IJzergebergte mogen dan bedekt zijn met sparren, er zijn ook nog enkele bergbeukenbossen. Oerbeukenbossen. Vrijwel onaangetast door mensen, heeft de Unesco deze unieke bossen op de werelderfgoedlijst gezet.
Rij naar Hejnice of in Lázně Libverda en parkeer hier ergens je auto. Volg de bordjes en ontdek de honderden jaren oude mystieke bossen.
4. Ještěd
Een berg waar je niet omheen kunt in de omgeving van Liberec, is de Ještěd. Officieel behoort deze 1.012 meter hoge berg tot het Jeschkengebergte. Als we vanuit de auto de top zien liggen, lijkt het alsof er een ruimteschip op is geland.
Een ruimteschip is het niet, maar bijzonder is de Ještěd wel. Het is een televisietoren waar vanaf 1966 ruim 7 jaar aan is gebouwd. 94 meter hoog is hij en naast een hoge antenne is er een bijzonder restaurant in gevestigd en een hotel. Architect Karel Hubáček krijgt er de ‘Oscar’ voor de architectuur voor. In 2000 wordt het verkozen tot Gebouw van de Eeuw in Tsjechië.
Tijdens een sneeuwbui in begin december bezoek ik de toren. Hoewel de weg naar de top is gestrooid, komen we even onder de top vast te zitten met de auto. De weg is spekglad. De laatste 200 meter lopen we.
Helaas, het is al donker. Een superromantische zonsondergang zit er niet in. Het wordt een etentje in het restaurant, dat is teruggebracht in de communistische sfeer van de jaren ’70. Veel metaal dat weerspiegelt, bijzondere lampen boven de tafels. Maar het eten? Heerlijk!
Overigens kun je op de Ještěd, als er geen wolken hangen, ook heel romantisch de zon zien opkomen. Een mooiere plek is er hiervoor niet in het noorden van Tsjechië! Dat hoeft niet per se na een hotelnacht, je kunt ook ’s ochtends omhoog rijden.
5. Liberec
Liberec is met 100.000 inwoners de metropool van Noord-Tsjechië. Maar veel belangrijker, het heeft een prachtig klassiek centrum met als grootste blikvanger het stadhuis in renaissancestijl. Heb je de film Spiderman: Far from home gezien? Daar speelt het een belangrijke rol in.
Maar Liberec is meer dan het stadhuis. Het Edvard Benes plein wordt omringd door kleurrijke art nouveau panden, net als de straatjes rondom het plein. Daarmee heeft de stad in mijn ogen een heel mooi klassiek centrum. De mooiste straat van de stad is de boomrijke Masarykova laan. Hier vind je onder meer de Regional Art Gallery in het prachtige voormalige Franz Joseph badhuis.
Hou je van winkelen? Dan zit je in Liberec ook helemaal goed. In het gezellige centrum vind je tal van leuke boetiekjes. Daarnaast is er aan de rand van het centrum het overdekte winkelcentrum Liberec Plaza.
En de kinderen dan? Ook daarvoor zit je in deze stad goed. In winkelcentrum Liberec Plaza is een spectaculair dinopark gevestigd. Een plek waar je veel lol gaat beleven. Daarnaast heeft de stad ook een prachtige dierentuin.
Ben je hier in december? Bezoek dan ook zeker de gezellige kerstmarkt, zoals wij deden. Met dit prachtige historische panden rond het plein en het indrukwekkende gemeentehuis, is het decor schitterend! Dit is een van de leukste kerstmarkten in Tsjechië. Neem een kop warme chocolademelk of glühwein, eet een trdelnik en maak een rondje in reuzenrad.
6. Jablonec nad Nisou
Iets kleiner dan Liberec, maar zeker niet minder mooi, is de stad Jablonec nad Nisou. Deze stad wordt ook wel de poort naar het IJzergebergte genoemd en staat bekend vanwege de glasindustrie. Die maakte dat de stad in de 19e eeuw zijn Gouden Eeuw beleefde.
Dat zie je in het centrum van de stad. De gebouwen zijn niet zo oud als in Liberec, maar hebben absoluut een historische charme. Grootste eyecatcher is zonder twijfel het gemeentehuis.
Publiekstrekker in de stad is het Museum voor Glas en Juwelen. Dit museum laat zien wat in de afgelopen decennia aan glaskunst en glazen juwelen is geproduceerd in het noorden van Tsjechië.
Mijn favoriet? Een indrukwekkend masker van een jaguar, bestaande uit kleine glazen balletjes. Ook mooi zijn de sierraden gemaakt van glas en gedragen in Afrika. Maar je vindt hier ook de mooiste vazen. Je zult versteld staan.
7. Kasteel Frýdlant
Tsjechië is het land van de kastelen. Je vind er meer dan 2.000. Het mooiste kasteel in het IJzergebergte is kasteel Frýdlant bij het stadje Frýdlant. Hier werd in 1301 begonnen met de bouw van het kasteel.
Betreed het kasteel via een klassieke ophaalbrug en bekijk hoe het nog is ingericht zoals honderden jaren geleden. Daarnaast is er een zeer uitgebreid arsenaal aan historische wapens. Vanuit het kasteel, gelegen op een rots, heb je bovendien een schitterend uitzicht.
8. Crystal Valley
Heb je ooit van Boheems Kristal gehoord? Dit is het glaswerk dat als sinds de middeleeuwen wordt gemaakt in Noord-Bohemenen. Van glazen en vazen tot glazen kerstboomversieringen, allemaal met de hand gemaakt, over de hele wereld vind je het. Dit glaswerk wordt gemaakt in kleine en grotere glasfabrieken in het Lausitzergebergte, IJzergebergte, Reuzengebergte en het Boheems Paradijs. Deze regio wordt Crystal Valley genoemd.
Ooit kocht ik als 12-jarige jongen een beeldje van een geit, gemaakt van Boheems kristal. Maar ruim 25 jaar later kom ik er pas echt achter wat Boheems Kristal inhoudt. Heel sexy klinkt het niet, maar de geschiedenis is echt heel interessant.
De regio Noord-Bohemen was heel vroeger al erg geschikt om glas te maken. Hiervoor werden mallen gemaakt uit gekapte bomen. Dat glaswerk belandde in alle grote kastelen in Europa, tot in Versailles aan toe. De technieken zijn in de loop der jaren ietwat verandert. Hoe, dat ontdek je hier.
Bezoek bijvoorbeeld glasfabriek Novosad Glassworks in Harrachov. Tijdens een rondleiding zie je hoe het personeel met een blaaspijp nog met de mond glas blaast. De mooiste glazen, vazen en beelden produceren zij. Op de slijpafdeling worden bovendien ingewikkelde patronen op de glazen aangebracht. Uiteraard, met de hand. Wat een vakwerk. Het kleine museum bij de fabriek is ook leuk om te bezoeken.
Ook leuk om te bezoeken is de kerstornamentenfabriek Rautis in Poniklá. Hier worden het hele jaar door glazen kerstversieringen gemaakt. Van kerstmannen tot kerststerren, alles met de hand. Ook in hartje zomer. Rautis is de laatste traditionele fabriek in Tsjechië die dit op deze wijze doet.
Maar er zijn nog veel meer plekken om te bezoeken in Crystal Valley. Nieuwsgierig? Ontdek ze hier op de website van Crystal Valley.
9. Zwemmen in stuwmeer Mšeno
Ben je in de zomer op vakantie in het IJzergebergte en heb je zin in een koele duik of een lekker lui dagje op een strandje? Bezoek het stuwmeer Mšeno aan de rand van Jablonec nad Nisou. Waar aan de ene kant van het meer fantasieloze flats staan, ligt de overzijde van het meer prachtig tussen de heuvels, die bedekt zijn met talloze strandjes en grasvelden. Een ideale plek waar de plaatselijke bevolking graag ontspant, maar waar jij ook van harte welkom bent.
Heb je zin om te kanoën, surfen, suppen of varen? Huur een bootje, kano of surfplank bij het meer. Je kunt hier ook prima vissen of ga gezellig iets drinken of eten bij een van de vele cafeetjes en restaurantjes.
10. Wintersport in het IJzergebergte
Denk je aan wintersport in Tsjechië, dan denk je al snel aan het Reuzengebergte. Maar ook in het IJzergebergte kun je aan wintersport. Niet alleen schaatsen op stuwmeer Mšeno, in de bossen ligt ruim 200 kilometer aan langlaufloipes en er zijn zelfs skipistes.
Een van de populairste skipistes vind je op de hellingen van de Ještěd, bij de stad Liberec. Daarnaast is er de Skiarena Jizerky, dat zich uitstrekt tussen Bedřichov en skiresort Spicak. Houd er rekening mee dat de pistes niet heel uitdagend zijn. Dat maakt ze juist heel geschikt voor beginners. Zoek je iets meer uitdaging? Ontdek dan bijvoorbeeld het skioord Špindlerův Mlýn in het Reuzengebergte.
Op vakantie naar het IJzergebergte
Hou je van bergen, urenlang wandelen en ben je geïnteresseerd in cultuur? Dan is het IJzergebergte helemaal iets voor jou. Pak de auto in, neem een tent mee of verblijf in een van de vele vakantiehuizen of hotels. Je gaat net als ons een geweldige tijd hebben.
Liberec ligt op zo’n 860 kilometer afstand van Utrecht. Het is daarmee een plek die makkelijk in een dag te bereizen valt via de Autobahnen in Duitsland. En wij weten zeker dat je een mooie tijd gaat hebben. Of je nu met zijn tweeën bent of met het gezin, hier valt veel te beleven.
Vakantiehuizen
Wil je het IJzergebergte op een perfecte manier ontdekken? Boek nu een van de ruim 40 vakantiehuizen op onze website. Van knusse appartementen voor het gezin tot luxe vakantiehuizen met alles erop en eraan.
Zoek je een huisje met een barbecue? Wil je ’s avonds lekker uitrusten in een bubbelbad. Of zit je liever lekker in de sauna? Alles is mogelijk. Ontdek alle mogelijkheden hier.
Ontdek onze vakantiehuizen in het IJzergebergte
Hotels
Verblijf je liever in een hotel? Wij verbleven de laatste keer dat wij in het IJzergebergte waren in het Pytloun Hotel Grand Imperium vlakbij het centrum van Liberec. Een modern hotel met ruime kamers, heerlijke bedden en een uitgebreide badkamer. Bovendien kun je er uitgebreid ontbijten.
Zoek je een ander hotel? Via Oost-Europa Vakantie vind je er talloze in deze mooie regio. Wij hebben het uitgebreidste aanbod aan hotels tegen scherpe prijzen!
Ontdek voordelige hotels in het IJzergebergte
Dit artikel bevat affiliate links. Mocht je beslissen om iets te boeken op de website van een van onze partners, dan ontvangen wij een kleine vergoeding. Daar merk je helemaal niets van en je betaalt geen cent extra. Op deze manier kunnen wij gratis en zonder reclame-uitingen tips blijven geven over de mooiste en interessantste plekken in Oost-Europa.
